Kavita | कविता

परिघाभोवतीच्या प्रदक्षिणा
 
शक्यतांच्या परिघाभोवती घडणाऱ्या
प्रदक्षिणा मनाच्या मातीत रुजवत जातात
अगणित पांगळी स्वप्ने
संभव असंभवच्या कड्यावर झुलणाऱ्या
वांझोट्या आकांक्षा आणि
अपेक्षाभंगाच्या विमनस्क कहाण्या

संभाव्यतेची परिमाणे पडताळून पहातांना
भिरभिरणाऱ्या मनात आकाशाचा तुकडा
उतरत जातो स्वप्नांचं इंद्रधनुष्य घेऊन
चौकटींना गहिरेपण देताना उलगडत जातात
त्याच्या एकेक छटा घट्ट बिलगलेल्या रंगातल्या

संवेदनांची स्वप्ने आकांक्षांच्या विस्तीर्ण पटावर
कोरत जातात आकृत्या आस्थेच्या
उमलत राहतात एकेक पाकळ्या
प्राक्तनाच्या रेषा ललाटी अंकित करून

कळत जातात परिघाचे एकेक पदर
आणि नियतीकडून दत्तक घेतलेल्या
वेदनांच्या वर्तुळाचा आशय
जगण्याचा हरवलेला गंध
भटकत राहतो सैरभैर
विसावणाऱ्या वाटेच्या शोधात

पण हेही खरंय,
वेदना आणि संवेदनांच्या वाटेवर काळाने
आस्थेची एक अस्पष्ट रेषा अंकित केलेली असते
जी वाहत असते सुखांचे संकल्पित
प्रवाह आपल्या गर्भात धारण करून
येणाऱ्या उद्याला जन्म देण्यासाठी
**

प्रश्न असतातच आसपास

प्रश्न असतातच आसपास अगणित
अनाकलनीय शंकांची चिन्हे सोबत घेऊन
ना त्यांना अंत, ना वांच्छित विकल्प
माणूस मात्र एकेकटा सुटा
त्यांच्या उत्तरांच्या शोधात
कित्येक शतकांपासून

प्रत्येक वळणाला नवी चिन्हे
अगदी ठरवून समोर येत राहिली
संयमाची सत्त्वपरीक्षा घेण्यासाठी
सारं कसब वापरून तो उत्तरांच्या
आडव्या उभ्या चौकटी सजवत राहिला
विसंगत तुकडे जोडून

समुद्र उपसत राहिला अथांग समस्यांचा
हरकला ओंजळभर आभाळ हाती
लागल्याचं पाहून
प्रश्न मात्र कुत्सितपणे हसत राहिले
त्याच्या क्षणिक आश्वस्त होण्याने
अन् विखुरलेल्या बिंदूंना सांधत
चौकटी जोडत राहिले

जात, धर्म, वंश, राष्ट्र, देश, प्रदेश असंच
आणखी काय काय पेरत राहिला
काळ प्रश्न बनून मातीच्या कुशीत
गढूळलेल्या आभाळाच्या साक्षीने
उगवणाऱ्या प्रत्येक अंकुराची चौकट वेगळी
आणि कोबांच्या कहाण्या निराळ्या
आव्हान देत उभ्या पुढ्यात
वांझोट्या अस्मितांची काटेरी कुंपणे तयार करून
**

प्रवाह

प्रवाहाचं मूळ शोधत उगमाकडे
चालत जाऊन हाती लागेलही,
पण दुभंगणाऱ्या आस्था आणि
अपेक्षांच्या विखुरलेल्या स्वप्नांचा
उगम शोधावा कुठून
पुढ्यात आणून उभं केलं जात असेल
ओसाड आभाळ अन् वैराण वाळवंट
तर कोणती क्षितिजे अशी
उरली असतील जेथून ओलावा
पाझरत राहील आपल्यापर्यंत
पोहचेलही तो कदाचित,
पण मार्गात जागोजागी
छिद्रे करून ठेवली आहेत
उपसून घेण्यासाठी बेईमान्यांनी
त्यांना चुकवत कसा पोहचेल तो
होरपळणाऱ्या अंगणी
**

परिवर्तनाचे ऋतू

गोठलेल्या अंधाराला छेदणारे
कवडसे आणण्यासाठी आत्मतेजाचा
ओंजळभर सूर्य शोधावा कोणत्या क्षितिजाआड
वणवा बनून धगधगत राहावे की
स्वत्व हरवलेल्या वाटेवरून चालताना
विद्रोह करावा स्वतःच स्वतःशी
विषण्ण विद्रोहाच्या उदरात
फक्त काळोखच नाचत असेल तर
इमानी सूर्याचे दान कोणत्या दिशांना मागावे
हरवलेलं जगणंच प्राक्तन झालं असेल
तर कोणत्या परिभ्रमणाची प्रतीक्षा करावी
जे स्थितीच्या अक्षांना फिरवून
परिवर्तनाचे ऋतू आणेल अंगणी
**

मातीच्या उदरातील उदास कहाण्या

काळाच्या प्रस्तरावरून प्रवाह वाहतोय
संचिताचे विखुरलेले तुकडे वेचित
तरीही ओंजळी रित्याच
भावनांची स्पंदने मुकी अन्
प्रवाह आत्ममग्न झालेले

क्षितिजावर कोरलेली कातर थरथर
अन् अंधारलेल्या दिशांना सोबत
हरवलेल्या आकृत्यांची 
उजेडालाच गिळू पाहणारा काळोख
निरर्थक पेच उभे करतोय

जगण्याचा तळ ढवळून हाती काही
लागण्याची शक्यताच हरवून गेली
वरवरच्या तवंगांना गहिरेपणाची
डूब दिली जात असेल तर अथांग
असण्याला संदर्भ उरतातच कोठे

भौतिक सुखांच्या बेगडी वेष्टनात
जगण्याचा बिंदू व्यावहारिक होतो आहे
आत्ममग्न अभिनिवेशाच्या झुली पांघरून
प्रगतीच्या पावलांचे ठसे
अंकित होतायेत भुसभुशीत मातीत
प्राक्तनाचं गोंदण करून

मनावर विकल्पांचे थर साचत आहेत
समग्र जाणिवांचे भान विसरून
दुःखाचे अर्थ दुसऱ्यापुरते उरलेत
संवेदना वेदनांच्या मुशीतून नाही
वाहत हल्ली

अनियंत्रित हव्यासातून उगवत
जातात स्वार्थाचे कोंब
वाढत राहतात बांडगुळासारखे
मुळं मात्र शोधत राहतात
ओलावा हरवलेल्या मातीच्या
उदरातील उदास कहाण्या
**